Ánh đèn sân khấu rọi thẳng vào Phòng xử án giả định, biến nơi đây thành một trường quay thực thụ. Chính lúc này, Dự án Phiên tòa giả định 2024 chính thức bắt đầu và trái tim tôi cũng bắt đầu hòa nhịp cùng không khí nghiêm trang của phiên tòa. Với ống kính máy ảnh trên tay, tôi len lỏi giữa đám đông, ghi lại từng khoảnh khắc diễn ra trong phiên tòa giả định. Mỗi cử chỉ, ánh mắt của các thành viên trong phiên tòa đều như những vệt màu sắc khác nhau, vẽ nên một bức tranh sinh động về cuộc đấu trí pháp lý nhằm bảo vệ công lý. Tôi như một người quan sát, lặng lẽ ghi chép lại tất cả những gì diễn ra. Liệu những gì tôi đang chứng kiến có phải chỉ là một phong trào đơn thuần, hay nó đã chạm đến những vấn đề sâu xa hơn của xã hội? Hơn hai tháng ròng rã theo sát đội, tôi nhận ra rằng mình không chỉ là một người ghi hình, mà còn là một nhân chứng sống của những diễn biến đầy kịch tính. Tôi muốn ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ, những bài học sâu sắc mà tôi và các bạn đã rút ra được từ dự án này, đồng thời chia sẻ chúng với những người quan tâm đến pháp luật và những bạn trẻ có cùng đam mê. Quyển hồi ký này được chia thành ba phần chính gồm: Chương 1. Hồi ký về Phiên tòa tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới; Chương 2. Hồi ký về Phiên tòa giả định CTU và Hòa An, và cuối cùng là Chương 3. Những suy ngẫm về hành trình rực rỡ tại Phiên tòa giả định 2024.

CHƯƠNG 1
HỒI KÝ VỀ PHIÊN TÒA TUYÊN TRUYỀN, PHỔ BIẾN KIẾN THỨC PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC TRÊN CƠ SỞ GIỚI

Chương 1 quyển hồi ký này sẽ gồm ba nội dung ghi nhận và chia sẻ lại diễn biến, khoảnh khắc buồn, vui của ba phiên tòa diễn ra ở ba trường THPT. Một là, Hồi ức về Phiên tòa giả định tại Trường THPT Trần Ngọc Hoằng; Hai là, Hồi ức về Phiên tòa giả định tại Trường THPT Trần Đại Nghĩa; Ba là, Hồi ức về Phiên tòa giả định tại Trường THPT Hà Huy Giáp.

Bài 1. Hồi ức về Phiên tòa giả định tại
Trường THCS & THPT Trần Ngọc Hoằng

Ngày 10 tháng 10 năm 2024, một ngày đầy nắng và may mắn – là ngày đầu tiên chúng tôi mang nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đến Trường THCS & THPT Trần Ngọc Hoằng. Đây cũng là ngày đầu tiên cả đội chúng tôi khẳng định bản thân, chứng minh cho các Thầy Cô Khoa Luật và Sở Lao động Thương binh Xã hội TP. Cần Thơ (cơ quan hợp tác cho Dự án tuyên truyền pháp luật cho học sinh trên địa bàn Cần Thơ), chẳng những chúng tôi làm được mà còn làm tốt để không phụ sự kỳ vọng của mọi người. Tại đây, nhiều cảm xúc thật khó tả, nhiều kỷ niệm về Phiên tòa giả định tôi xin phép thay mặt các bạn trong Đội hình 1 chia sẻ với tất cả mọi người.
Ngày lên đường, không khí tại Phòng thực hành diễn án - Khoa Luật náo nhiệt hơn bao giờ hết. Các bạn cười đùa, trêu chọc nhau, chuẩn bị những vật dụng cần thiết. Những câu nói đùa, như là "Trang điểm trắng kiểu này giống đi hát bội hơn là đi tuyên truyền pháp luật", hay khoảnh khắc bạn đóng vai Thẩm phán dự khuyết đang trang điểm được cô Thùy chụp lại, đã khiến cả nhóm bật cười, xua tan đi không khí căng thẳng.

Lần đầu tiên tham gia vào đội truyền thông, tôi như một đứa trẻ háo hức khám phá thế giới mới. Vì thế, tôi còn bắt gặp rất nhiều khoảnh khắc như nhìn thấy sự lo lắng trên gương mặt của các thành viên, những con người sắp thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền pháp luật, gửi những hạt giống pháp lý đến cho các bạn học sinh. Đặc biệt, trong lúc tôi loay hoay chụp ảnh các bạn thì nghe tiếng gọi của Cô Mạc Giáng Châu (Huấn luyện viên trưởng của toàn đội): “Đội hậu cần đâu? Đội trang phục đâu ? Đội dự khuyết đâu? Quần áo ủi hết chưa?…” Những câu hỏi ấy cứ lẩn quẩn trong đầu của tôi vì được Cô Châu (người chúng tôi hay gọi với cụm từ thân thương là Má Châu) nói đi nói lại suốt cả một hành trình. Ngoài ra, sự lo lắng còn hiện rõ trên gương mặt của các vị cố vấn Phiên tòa đó là, Thẩm phán Dương Hoài Ẩn và Luật sư Nguyễn Vũ Phong. Đã gần tới giờ xuất phát mà các anh còn chăm chú đọc lại, dò từng chữ trong Bản án.

Khi đồng hồ chỉ đúng 11h30, chúng tôi xuất phát. Trước khi đi không quên chụp vài bức hình kỷ niệm.

Trên xe, chúng tôi như chia thành hai thế giới. Một bên là những người hướng nội, lo lắng, còn một bên là những "cây hài" không ngừng khuấy động không khí. Tôi, một thành viên của đội quân "hướng nội", lặng lẽ quan sát mọi người. Còn phía sau tôi, các bạn luôn cười nói rộn rã không ngớt.  

Khi đến trường THCS & THPT Trần Ngọc Hoằng, tôi thật sự choáng ngợp trước vẻ đẹp của ngôi trường. Những hàng cây xanh mát, những phòng học khang trang và đặc biệt là hội trường rộng lớn, sáng sủa đã để lại ấn tượng sâu sắc. Tôi có thể hình dung ra không khí trang trọng của buổi tuyên truyền sắp diễn ra. Tất cả đã sẵn sàng để chào đón chúng tôi.

Không khí trước khi phiên tòa bắt đầu rất náo nhiệt. Tôi tranh thủ hỏi các em học sinh có từng xem một phiên tòa thực tế hay trên phim chưa. Đa số các em đều lắc đầu hoặc chia sẻ rằng chỉ từng thấy một vài đoạn ngắn trên mạng xã hội. Tôi nhận ra các em đang rất háo hức chờ đợi để được chứng kiến trực tiếp một phiên tòa giả định. Khi phiên tòa bắt đầu, không khí trở nên nghiêm túc. Các em tập trung theo dõi từng diễn biến, ánh mắt đầy ngưỡng mộ hướng về phía các anh chị đóng vai là Thẩm phán, Hội thẩm, Kiểm sát viên, Luật sư hay Công an. Tôi tin rằng phiên tòa không chỉ giúp các em hiểu rõ hơn về pháp luật mà còn khơi gợi trong lòng các em niềm đam mê và định hướng nghề nghiệp tương lai. Trong lúc chờ đợi Hội đồng xét xử nghị án, Thầy Nguyễn Chí Hiếu đã dành thời gian giao lưu với các em. Bất ngờ là rất nhiều các em đã trả lời rất chính xác những câu hỏi của chúng tôi, cho thấy các em đã theo dõi phiên tòa một cách rất tập trung, nghiêm túc. Điều đó chứng tỏ phiên tòa đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.

16h30 phút cùng ngày, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa đọc “Vì các lẽ trên”, từ đâu vang lên hai tiếng “Đứng dậy”, mọi người có mặt trong Hội trường đồng loạt đứng lên, trang nghiêm lắng nghe Tòa tuyên án. Kết thúc phiên tòa, những tràng pháo tay vang lên và dần lắng xuống hòa cùng tiếng mưa rơi bên ngoài hội trường.

Sau phiên tòa, các em học sinh còn lưu luyến nán lại để chụp ảnh cùng chúng tôi. Trong ánh mắt của các em, tôi nhìn thấy sự ngưỡng mộ và khát khao được trở thành những người như chúng tôi. Trên đường về, không khí trên xe vẫn rất vui vẻ. Các bạn thi nhau kể lại những ấn tượng của mình về phiên tòa. Có bạn còn trổ tài ca hát, có bạn lại chia sẻ những câu trả lời hài hước của các em học sinh trong buổi giao lưu.
Thời gian trôi qua thật nhanh, khoảng 18h đoàn chúng tôi đã về đến Khoa Luật, kết thúc hành trình hơn 7 giờ đồng hồ làm nhiệm vụ. Toàn đội được hai người phụ nữ xinh đẹp là Má Châu và Cô Trần Hồng Ca dẫn đến quán bún riêu cùng nhau thưởng thức và trò chuyện về một ngày đầy ý nghĩa. Những kỷ niệm đẹp đẽ về phiên tòa hôm nay sẽ mãi khắc sâu trong tâm trí chúng tôi.
Hành trình này còn tiếp diễn, hẹn các bạn vào ngày 14/10/2024 tại Trường THPT Trần Đại Nghĩa. Chúng tôi, Thanh Thùy, Nhật Linh, sẽ tiếp tục kể câu chuyện “Hành trình rực rỡ Phiên tòa giả định 2024” - nơi chúng tôi được chơi, được học và được trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc.

Bút ký: Thanh Thùy, Nhật Linh
Ảnh: Huyền Trân, Bảo Ngọc, Cẩm Tiên

.